Scena powstała z inicjatywy młodych wychowanków łódzkiej szkoły teatralnej Leona Schillera, którzy za cel postawili sobie stworzenie współczesnego wojującego teatru politycznego. Inauguracją działalności teatru była premiera sztuki Vaška Káňi - Brygada szlifierza Karhana w dniu 12 listopada 1949, w tłumaczeniu Heleny Walickiej i zespołowej reżyserii pod kierunkiem Jerzego Merunowicza. W roli tytułowej wystąpił Józef Pilarski, w pozostałych rolach grali m.in.: Kazimierz Dejmek, Wacław Kowalski, Bohdana Majda, Gustaw Lutkiewicz, Barbara Rachwalska, Janusz Warmiński, Józef Łodyński, Janusz Kłosiński. Początkowo teatr działał w gmachu „Domu Żołnierza” przy ul. Daszyńskiego 34 (dziś ul. Tuwima) ale już w 1951 roku przeniósł się do swojej obecnej siedziby przy ul. Więckowskiego 15. Pierwotny zespół teatru stanowiły 23 osoby, a wśród nich: Kazimierz Dejmek, Dobrosław Mater, Tadeusz Mierzejewski, Janusz Warmiński, Jerzy Merunowicz, Stanisław Łapiński, Barbara Rachwalska, Bronisława Bronowska, Józef Pilarski, Wojciech Pilarski, Tadeusz Minc i Andrzej Wydrzyński.

Zarządzeniem prezydenta RP Bolesława Bieruta z 17 lutego 1950 Państwowemu Teatrowi Nowemu w Łodzi został nadany Order Sztandaru Pracy II klasy za wysoki poziom artystyczny i ideologiczny.

14 stycznia 2008 roku teatr otrzymał imię swojego pierwszego dyrektora i założyciela – Kazimierza Dejmka.

Od 2016 roku dyrektorem naczelnym teatru jest Krzysztof Dudek, zaś artystycznym Andrzej Bart.

Mała Sala ma charakter studyjny i eksperymentalny. Nie ma w niej podziału na widownię i scenę. Na widowni może zasiąść od 100 do 150 osób.